Nöbetçi Eczaneler
ŞANLIURFA (AA) – Şanlıurfa’da türkülere konu olan ve nesli tükenme
tehlikesinde olduğu için koruma altına alınan ceylanların strese
girmeden doğada daha rahat bir şekilde sayılabilmeleri için yapay zeka
destekli proje oluşturuldu.
Tarım ve Orman
Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğüne (DKMP) bağlı 15
bin 337 hektarlık Kızılkuyu Yaban Hayatı Geliştirme Sahası, doğal yaşam
alanıyla başta ceylanlar olmak üzere birçok yabani hayvana ev sahipliği
yapıyor.
İnce bacakları, açık kahverengi ve koyu
krem sarısı tüyleriyle yaşadıkları arazide fark edilmeleri zor olan
Urfa ceylanlarının korunmalarını ve popülasyonlarının takibini ise Doğa
Koruma Milli Parklar 3. Bölge Müdürlüğü ekipleri gerçekleştiriyor.
Narin
yapıda olan Urfa ceylanlarının sayımının daha hızlı ve hayvanları
strese sokmadan yapılabilmesi amacıyla DKMP 3. Bölge Müdürlüğü ile
Güneydoğu Anadolu Ormancılık Araştırma Enstitüsü tarafından, yapay zeka
destekli “Şanlıurfa Kızılkuyu Yaban Hayatı Geliştirme Sahasındaki Ceylan
Popülasyonunun Derin Öğrenme Yöntemleri ile Belirlenmesi” projesi
başlatıldı.
Proje kapsamında dron ile arazide
yapılan fotoğraflama ve video çekimlerinin ardından elde edilen
görseller bilgisayar ortamına aktarılıyor. Burada yapay zeka destekli
kullanılan bir program ile doğadaki ceylanlar diğer hayvanlardan
ayrıştırılarak tespit ediliyor. Bu sayede ceylanların yakalanmalarına,
küpeleme işlemlerine gerek kalmadan popülasyonları hakkında bilgi sahibi
olunuyor.
Proje, yaban hayvanlarının stres seviyelerini düşürmek için geliştirildi
Doğa
Koruma ve Milli Parklar Şanlıurfa Şube Müdürü Onur İnan, AA muhabirine,
koruma altında bulunan ceylanların takibini 7 gün 24 saat aralıksız
şekilde yaptıklarını söyledi.
Kızılkuyu Yaban
Hayatı Geliştirme Sahası’nda 2023 yılında yaptıkları envanter
çalışmalarında 434 serbest dolaşan ceylan tespit ettiklerini aktaran
İnan, 75. Yıl Ceylan Üretme İstasyonu’nda ise 290 yetişkin ceylanın
bulunduğunu ifade etti.
İnan, ceylanların
yavrulama dönemlerinde olduğunu ve ilerleyen dönemde yeniden sayım
yapacaklarını anlatarak, “Önceki yıllarda burada envanter yani sayım
yapılırken ceylanlar yakalanıyordu onları küpeleme vasıtasıyla
kimliklendiriyorduk. Tabii bu çalışmaları yürütürken zayiatlar
olabiliyordu ve bu bir yaban hayvanı olduğu için oldukça yüksek stres
seviyeleri gözlemliyorduk. Biz bunu nasıl bertaraf edebiliriz
düşüncesiyle Doğa Koruma Milli Parkla Şanlıurfa Şube Müdürlüğü ve
Güneydoğu Anadolu Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü hep birlikte
bir proje gerçekleştirdik.” dedi.
Söz konusu
çalışmanın yaban hayvanları tespiti üzerine yapay zeka yardımıyla
yapılan Türkiye’deki ilk proje olduğunu aktaran İnan, “Proje kapsamında
dron ile havadan fotoğraf ve videolar çekiyoruz. Bu elde ettiğimiz
fotoğraf ve videoları uzaktan algılama yöntemiyle değerlendiriyoruz.”
dedi.
“Yüzde 87’lik bir başarıyla ceylanların yerini tespit edebiliyoruz”
Tarım
ve Orman Bakanlığı 3. Bölge Müdürlüğü Bilgisayar Yüksek Mühendisi
Mustafa Demirbilek ise projeye 6 kişilik bir ekiple 2023 yılının ilk
aylarında başladıklarını belirterek, Kızılkuyu Yaban Hayatı Geliştirme
Sahası’ndaki ceylanların sayısını tespit etmeye çalıştıklarını ifade
etti.
Bu tespitleme sırasında yapay zekadan
yararlandıklarını aktaran Demirbilek, “Dron ile farklı mevsimlerde
çektiğimiz görüntüleri yapay sinir ağının eğitimine kullanıyoruz.
Eğittiğimiz model ile şu anda yüzde 87’lik bir başarıyla bir video kaydı
üzerindeki ceylanların yerini tespit edebiliyoruz. Amacımız verimizi
arttırarak bu başarı oranımızın yüzde 95’in üzerine çekmek.” dedi.
Demirbilek,
proje üzerinde çalışmalarının devam ettiğini anlatarak, “Ceylanları
tespit ederken ve sayımını yaparken emek ve zaman açısından tasarruf
etmiş oluyoruz. Şu anda yavrulama dönemi, yeni bireylerin de sayılması
gerekiyor. Popülasyon tespiti içinde uçuşlarımız oluyor.” ifadelerini
kullandı.-
Muhabir: Eşber Ayaydın