ANKARA (AA) – Anadolu Ajansının (AA) Cumhuriyet’in 100. yıl dönümü dolayısıyla hazırladığı “Cumhuriyet’in kilometre taşları AA arşivinde” temalı 4 bölümlük dosya haberin üçüncü bölümünde AA arşivinden ve dönemin AA muhabirlerinin gözünden Türkiye Cumhuriyeti tarihindeki önemli kilometre taşları anlatıldı.
Cumhuriyetin ilanının 50. yıl dönümü dolayısıyla Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk ve beraberindeki devlet erkanı 29 Ekim 1973’te Anıtkabir’i ziyaret ederek, Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün huzuruna çıktı.
Buradaki törene, Senato Başkanvekili Mehmet Ünaldı, Millet Meclisi’nin geçici başkanı (en yaşlı üye) Kinyas Kartal, Başbakan Naim Talu, Anayasa Mahkemesi Başkanı Muhittin Taylan, CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Semih Sancar, bakanlar kurulu üyeleri, kuvvet komutanları, Adalet Partisi Genel Başkanı Süleyman Demirel, yüksek yargı mensupları ve diğer devlet görevlileri katıldı.
Cumhurbaşkanı Korutürk Anıtkabir özel defterini yazdı
AA muhabiri, Cumhurbaşkanı Korutürk ve devlet erkanının Anıtkabir’i ziyaretini şu ifadelerle haberleştirdi:
“Anıtkabir, kırmızı ve sarı çiçeklerle süslenmişti bugün… Cumhurbaşkanı Korutürk, kırmızı ve beyaz karanfillerden yapılmış çelengini Anıtkabir’e sunarken, verilen ‘ti’ işaretiyle saygı duruşuna geçildi ve bandonun çaldığı İstiklal Marşı’ndan sonra, Cumhurbaşkanı Korutürk, Misak-ı Milli Kulesi’ne alınan özel deftere, şunları yazdı:
Ulu Önder Atatürk; bugün huzurunda, çökmüş bir imparatorluktan, binbir mihnet ve meşakkatle kanımızı dökerek kurduğumuz Cumhuriyetin 50. yıl dönümünü kuvvetli ve uluslararası itibarlı bir Türkiye Devleti’nin vatandaşları olarak, nefsine ve geleceğine, güveni artan ve emanetlerini koruma andı içinde kutlayan milletimizin sana karşı duyduğu derin minnet ve hayranlığı en içten duygularla tekrarlıyorum.”
Paraşütçülerin maharetleri heyecanla izlendi
Anıtkabir’deki törenin ardından kutlamalar, Ankara Hipodromu’ndaki geçit töreniyle devam etti.
Buradaki törene, NATO Genel Sekreteri Joseph Luns, Avrupa Konseyi Danışma Meclisi Başkanı Giuseppe Vedovato, Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Lujo Toncic-Sorinj, Avrupa Toplulukları Komisyonun Bakan seviyesindeki üyesi Ralf Dahrendorf’un yanı sıra aralarında bakanların da olduğu 80’den fazla ülke temsilcisi katıldı.
Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk’ün saat 14.00’te askeri birlikleri denetlemesiyle başlayan tören, AA bültenlerinde şöyle yer aldı:
“Cumhurbaşkanı Korutürk’ün şeref tribünündeki yerini almasından sonra, Cumhuriyetimizin 50. yıl dönümünde, anlamı daha da büyüyen İstiklal Marşımız çalındı. Bundan sonra kara, deniz ve hava ve jandarma kuvvetlerimize ait birliklerden teşekkül eden merasim taburu pisti boşalttı ve paraşüt gösterileri başladı. Üçer üçer hipodromun üzerine gelen uçanlardan kendilerini boşluğa bırakan paraşütçülerimizin cesaret ve maharetleri heyecanla izlendi. Ayaklarına rengarenk dumanlar çıkaran meşaleler bağlamış olarak kumanda edilebilen paraşütlerle yapılan gösteriler de törene maddi ve manevi anlamda ayrı bir renk kattı.
Paraşüt gösterilerinden sonra merasim taburunun geçişi başladı. 67 ilimiz ile yavru vatan Kıbrıs’tan gelen öğrenci ve öğretmenlerin geçişi ayrı bir heyecan havası estirdi ve uzun uzun alkışlandı. Ankara toplum polisi boru ve trampet takımının arkasında düzgün bir şekilde, dimdik yürüyen Ankara Polis Enstitüsü ve Ankara Polis Koleji öğrencileri ile toplum polisi merasim kıtası da Ankaralılar ve yabancı konuklar tarafından takdirle seyredildi.”
Mehteran takımından 50. Yıl Marşı sürprizi
Harp Tarihi Dairesi Mehteran Bölüğünün yürüyüşü Hipodromdaki törenlere ayrı renk kattı.
Bölüğün tarihi Mehter Marşı ile başlayan yürüyüşü, AA bülteninde şu şekilde yer aldı:
“Yabancı konuklar arasında, özel bir hayranlık uyandıran mehteran bölüğü, şeref tribünü önünde, 50. yılın sürprizini, 50. Yıl Marşı’nı çalarak yaptı. Bu jest, tribünlerdeki coşkunluğu arttırdı. Daha sonra kara, deniz ve hava harp okullarımızın öğrenci alayları, boru-trampet takımlarının eşliğinde, muntazam adımlar ve tertemiz kıyafetleriyle geçerek, yabancı konukların Türk ordusu hakkındaki takdirkar hislerini perçinlemesine vesile oldu.
Bu arada, hava kuvvetlerimize mensup jet uçakları, hipodromun üzerinden, çok alçaktan uçarak geçiyor, Ankara Emniyet Müdürlüğünün Hipodroma bakan cephesindeki büyük Atatürk portresindeki dudaklar, ‘İstikbal Göklerdedir’ dercesine rüzgarla kımıldıyordu.”
Anıtkabir’deki ses ve ışık gösterisi büyük beğeni aldı
Başkent’teki kutlamalar akşam saatlerinde Anıtkabir’deki ses ve ışık gösterisiyle devam etti.
Turizm ve Tanıtma Bakanlığınca düzenlenen etkinliğin ilk gösterisi basın ve protokol için yapıldı.
AA muhabiri gösteriyi, şu ifadelerle haberleştirdi:
“Anıtkabir ses ve ışık gösterisi, bu akşam saat 20.30’da basın ve protokole, 21.30’da ise halka açılmıştır. Metin yazarlığını Orhan Saik Gökyay, bestesini Nevit Kodallı, seslendirmesini de devlet tiyatrosu mensuplarının yaptığı ses ve ışık gösterisinde, Türk tarihinin ana hatları özetlenmiş, Cumhuriyetimizin kuruluşu ve 50 yıla varışımız, bu gelişme içinde Atatürk’ün rolü izleyenlere heyecan verecek bir güzellik ve nitelikte nakledilmiştir. Anlatımın gelişimi, özel olarak bestelenmiş müzik ve olayların akışına göre değişen ışıklandırma sitemiyle kuvvetlendirilen ses ve ışık gösterisi takdirle izlenmiştir.”
Cumhuriyetin 50. yılı köprüyle ölümsüzleşti
Cumhuriyetin 50. yıl dönümü yurdun dört bir yanında olduğu gibi İstanbul’da da coşkuyla kutlandı.
Vatan Caddesi’ndeki törene katılan Vali Namık Kemal Şentürk, tebrikleri kabul etti ve ardından geçit törenini izledi.
Cumhuriyetin 50. yıl dönümü dolayısıyla Asya ile Avrupa’yı birbirine bağlayan ilk köprü olan Boğaziçi Köprüsü, 30 Ekim 1973’te Cumhurbaşkanı Korutürk tarafından hizmete açıldı. Yapıldığı dönemde dünyanın dördüncü büyüğü olan asma köprü, iki kıtayı birbirine bağlayan dünyanın ilk köprüsü unvanın da sahibi oldu.
Yurdun dört bir yanında vatandaşlar, köprünün açılış töreninde okunması için yazdıkları şiir ve mesajları Vali Şentürk’e gönderdi.
FETÖ’nün 15 Temmuz 2016’daki darbe girişimine karşı vatandaşların direnişinin önemli noktalarından olan köprünün adı, burada şehit olanların anısına “15 Temmuz Şehitler Köprüsü” olarak değiştirildi.
Muhabir: Özcan Yıldırım