Kahramanmaraş’ta 13 bin yıllık olduğu tahmin edilen dikiş malzemeleri bulundu

KAHRAMANMARAŞ (AA) – Kahramanmaraş’ta 13 bin yıllık olduğu tahmin edilen dikiş malzemeleri bulundu.

Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Arkeoloji
Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Cevdet Merih Erek, AA muhabirine,
Onikişubat ilçesine bağlı Döngel Mahallesi’ndeki Direkli Mağarası’nın
Kahramanmaraş’ın kültürel zenginlikler içerisinde önde gelen yerleşim
yerlerinden biri olduğunu ifade etti.

Yaklaşık 18
yıl önce Kahramanmaraş’ta başlattıkları kazılarda önemli bulgular elde
ettiklerini anlatan Erek, Direkli Mağarası kazılarının kendilerine
bölgesel anlamda kültürel aktarımın ne kadar yoğun olduğunu gösterdiğini
vurguladı.

Kültürel aktarım sürecinin 13 bin yıl öncesinden bugüne kadar geldiğini düşündüklerini aktaran Erek, şunları kaydetti:

“Bu
yılki kazılarla milattan önce 11 bin 500’lü yıllara kadar tarihlenen
döneme rastladık. Bunlardan biri ve en önemlisi, bugün Kahramanmaraş’ta
tekstil ve konfeksiyona yönelik oldukça yoğun bir ekonomik yapı var. Bu
yapının temellerini bölgedeki bu tür arkeolojik yerleşim yerlerinde de
görmek mümkün. Direkli Mağarası bunlardan bir tanesi. Mağarada hayvan
kemiklerinden yapılmış delikli iğne yani bugün dikiş iğnesi dediğimiz
bir iğnenin ve bunun benzeri kırık parçaların bulunduğu ve bir de
kemikten yapılmış başlı iğne (toplu iğne) bulundu. Bunlar konfeksiyonun
olmazsa olmazı olan aletler.

Dönemin insanı tabii
burada yaşarken endüstrisini de aletini de yarattığı kültüre ve
kültürel materyallere göre belirleme durumunda. Ayrıca mağarada yabani
koyun, keçinin tüketildiğine dair önemli delillerimiz var. Eğer bu
hayvanlar tüketilmişse tekstilin olmazsa olmazı olan ip veya buna benzer
unsurların da bu hayvanlar üzerinden kullanıldığını söylemek mümkün.
Tabii bu döneme ait elimizde görsel olacak bir ikonografi (resmedilmiş)
bir sahne ya da görüntüyü henüz ele geçirmiş değiliz. Böyle bir kaydımız
yok. Ama bu dolaylı yoldan Maraş’taki tekstilin ve konfeksiyonunun
varlığını bize kanıtlayan önemli belirteçlerden bir tanesi.”

Bölgeler arası geliş gidişlerle kültürel alışkanlıklar aktarılmış

Kültürel
aktarımların genellikle tarih boyunca hiç değişmediğine işaret eden
Erek, “Biz bugün Kahramanmaraş’ta pek çok alanda tekstilin çok öne
çıktığını dünya çapında birtakım ekonomik yapılanmalara gidildiğini, çok
büyük firmalarca dünyaya ihracat yapıldığını biliyoruz. Bunun bizim
mağaramızdaki ihracat olmasa bile bölgeler arasındaki gidiş gelişler
sırasında bu bölgenin kültürel alışkanlıklarının da gerek Doğu Akdeniz’e
gerek İç Anadolu Bölgesi’ne doğru yayıldığını söylememiz mümkündür.”
diye konuştu.

Erek, mağaradaki diğer insanın
varlığını gösteren süslenme objeleri ile iğnelerden yapılmış birtakım
tekstil ve konfeksiyon malzemelerinin insanların kültürünü,
geleneklerini ya da alışkanlıklarını kesintisiz devam ettirdiğinin bir
göstergesi olduğunu belirtti.

İnsanların mağarada
yılın belirli zamanlarında yaşamış olmalarının ve hayvan kalıntılarının
bulunmasından yola çıkarak özellikle erişkin hayvanların derisi ve
kıllarının giyinme ve konfeksiyonla ilgili alanlarda kullanıldığını
düşündüklerine işaret eden Erek, şunları anlattı:

“Tunç
Çağı’nın daha geç dönemlere kadar, Roma’ya Selçuklu’ya kadar bu bölgede
tekstille ilgili işlerin yapıldığından haberimiz var biliniyor yani
bunlar. Birtakım seramiklerin üzerinde görülen motiflerin bu tür bir
tekstilin, bir örgünün kanıtlarının varlığını da gösteriyor. Süslenme
zaten geometrik motifleri kullanma birtakım dekorların özellikle seçilip
yapılıyor olması bunların hepsi bir araya geldiğinde geçmişten
günümüzde Kahramanmaraş’ın etrafında bir tekstilin ya da konfeksiyonun
kültürel bir alışkanlığı olduğunun göstergesi sayılabilir. Burada yani
Kahramanmaraş’ın kültürel kökeni bu topraklara aitse bugün bu önem
veriliyorsa, geçmişte de aynı önem verilerek yaşanmış olması kuvvetle
muhtemeldir.”

Muhabir: İzzet Mazı