Tire tarihi ilçe pazarı turistik çekim merkezi oldu

İZMİR (AA) – Tarihi yapılarından mutfağına birçok alanda farklı
kültürlerin etkileşiminin örneklerini bugüne taşıyan İzmir’in Tire
ilçesinde, her salı kurulan açık hava pazarı, büyüklüğü ve ürün
çeşitliliğinin yanı sıra gelenekleriyle de dikkati çekiyor.

13.
yüzyılda Türk hakimiyetine geçtikten sonra Osmanlı döneminde Aydın
vilayeti sancağı yapılan, farklı coğrafyalardan gelen insanlara yurt
olan Tire, üretim ve ticaretle zenginleşen kültürel mirasını gelecek
nesillere aktarmaya çalışıyor.

Urgancılık, beledi
dokumacılığı, nalıncılık, keçecilik gibi kaybolmaya yüz tutan çok
sayıda mesleğin icra edildiği ilçenin en büyük değerlerinden biri de
tarihi açık hava pazarı.

Her hafta salı günü, üç
mahalle sınırlarına yayılan alanda yaklaşık 1800 tezgahla açılan Tire
Salı Pazarı, yöre halkının ihtiyaçlarını karşılamanın çok ötesine
geçerek turistik bir değer haline geldi.

Ege’nin
verimli ovalarında yetiştirilen sebze ve meyvelerin, mevsimine göre
yabani otların, et ve süt ürünlerinin yanı sıra iğne oyası, kanaviçe
gibi kadınların el emeği ürünlerinin sergilendiği pazar, ziyaretçilerini
rengarenk bir yolculuğa çıkarıyor.

Pazarda
alışveriş, sabah 08.30’da belediye hoparlöründen okunan ve vatandaşların
el açarak katıldığı “şükür, bereket ve helal kazanç duası” ile
başlıyor.

Ege mutfağı ve kültürünü tanımak isteyen çok sayıda yerli ve yabancı turisti de kendisine çeken
pazara turizm şirketleri özel turlar düzenliyor.

İzmir, Aydın, Manisa gibi illerden kalkan otobüslerle pazara gelenler arasında yabancı turistler de bulunuyor.

“Pazar, ilçenin en büyük marka değeri”

Tire
Pazarcılar Odası Başkanı Cengiz Kaşan, AA muhabirine, Tire Salı
Pazarı’nın tezgah sayısı ve ürün çeşitliliği açısından benzersiz
olduğunu söyledi.

Pazarda Tire’nin yanı sıra
Torbalı, Bayındır, Ödemiş, Kiraz ve Beydağ ilçelerinden gelen
pazarcıların da tezgah açtığını, ticaretin yanı sıra kültürel bir şölen
sunduklarını aktaran Kaşan, şöyle konuştu:

“Pazarımız,
Türkiye’nin en büyük açık hava pazarıdır. 1800 pazarcı ekmek yemektedir
buradan. Bizim pazarımızın tarihi 1450’li yıllara uzanıyor. O dönem
Portekizliler buraya portakal, mandalina gibi narenciye ürünlerini
getirip buradan urgan ve demirle takas ediyordu. Bu pazar o dönemlerde
kurulmaya başlanmış. Biz de bu geleneği sürdürüyoruz. Salı Pazarı
ilçenin en büyük marka değeri. Çevre illerden, ilçelerden misafirlerimiz
geliyor. İzmir’den, pazara turist taşıyan otobüsler geliyor. Sabah
gelip akşama kadar pazarı geziyorlar.”

İlçede
1980-99 yılları arasında belediye başkanlığı yapan Nazım Çulcu da
pazarda alışveriş öncesi yapılan dua geleneğinin urgancılara dayandığını
anlattı.

Tire’nin geçmişte urgan üretim merkezi
olduğunu, bu nedenle denizcilerin uğrak noktası olduğunu anlatan Çulcu,
“1960’lı yıllara kadar ilçemizde urgancılık meşhurdu, o dönem burada
urgan pazarı kurulurdu. O urgancılar alışverişe başlamadan önce pazar
duası yapardı. O dua yapılmadan hiçbir şeyi ellemezlerdi. Tabii sonra o
meslek kayboldu, pazarı dağıldı. Biz göreve geldikten sonra bu duayı
pazarda yaptırmaya başladık.” diye konuştu.

Muhabir: Hüseyin Bağış